English
IPTV یا “Internet Protocol Television” به تلویزیونی اشاره دارد که بر روی شبکه‌های IP بنا شده است. این فناوری به شما اجازه میدهد تا محتوای تلویزیونی، ویدئوها، فیلم‌ها و کانالهای تلویزیونی را از طریق شبکه IP دریافت و پخش کنید. در ساختمانهای جدید برای انتقال دیتا از جمله اینترنت، تلفن، دوربین مداربسته، ساختمان هوشمند و تلویزیون از بستر شبکه استفاده میکنند. این بستر مبتنی بر IP است. از نظر فیزیکی این شبکه میتواند بر روی فیبر نوری یا کابلهای اترنت باشد. هزینه این کابلکشی از مدل قدیمی که از کابلهای مسی استفاده میشد، ارزانتر خواهد بود.
از این رو پیاده سازی تلویزویون بر روی شبکه IP در کنار دیگر دیتاها یک مزیت محسوب میگردد. ولی این قضیه چالشها و ملاحظات خاص خود را دارد. انتخاب درست سامانه IPTV در ساختمان تاثیر به سزایی در هزینه و نگهداری و خدمات خواهد داشت. در این مقاله کوتاه یکی از راهکارهای مفید و کاربردی پیاده سازی IPTV جهت استفاده در ساختمان مسکونی ،معرفی میگردد.
زنجیره IPTV در ساختمان مسکونی
قبل از شروع بهتر است با بخشهای مختلف IPTV در ساختمان مسکونی آشنا شویم. به طور معمول، در ساختمان مسکونی بیشتر از پخش زنده استفاده میگردد و استفاده از VoD یا امکانات اینچنین کمتر است.
نکته:منظور از پخش زنده، محتوای تلویزیونی است که در حال پخش میباشد. در بحث IPTV به محتوایی که توسط یک شبکه تلویزیونی پخش میشود اطلاق میگردد. یعنی اگر بیننده در زمان پخش برنامه موفق به مشاهده نباشد، برنامه را از دست داده و باید منتظر تکرار آن باشد. درحالیکه در حالتهایی مثل VoD مشاهده برنامه در هر زمان برای کاربر میسر است. این اصطلاح با پخش زنده ای که بین عموم مطرح است، فرق دارد. چون در حالت عادی پخش زنده به برنامه ای گفته میشود که در زمان پخش، در حال وقوع میباشد (همانند فوتبال) ولی در IPTV به پخش برودکست بدون قابلیت ضبط ، برگشت و کنترل زمان پخش، را پخش زنده میگویند.
1- اولین بخش در این زنجیره IPTV Head-End است. این بخش وظیفه تبدیل کانالهای دریافتی از آنتن به IP را بر عهده دارد. در این بخش روشهای متفاوتی وجود دارد. به طور مثال استفاده از سرور و کارتهای PCI که فرکانسهای آنتن را دریافت و در سرور به IP تبدیل کنند. یا استفاده از دستگاه هداند IPTV که نیاز به نصب کارت ندارند و تمام ورودی و خروجی بر روی دستگاه قرار دارد.
2- بخش دوم یک پلتفرم واسط میباشد. در نظر داشته باشید خروجی بخش هداند تعدا زیادی از کانالهای تلویزیونی است که الان تبدیل به بسته های قابل انتقال بر روی IP شده اند. این کانلها برای فراخوانی نیاز به آدرسی دارند که به صورت URL ها متداول در شبکه مبتنی بر IP میباشد. از این نظر استفاده برای کاربر انتهایی سخت است. فرض کنید یک نفر قصد داشته باشد که شبکه 3 را مشاهده کند. برای این امر مجبور باشد که عبارت udp://192.168.10.44:9323 را تایپ کند. مسلما برای کاربرد مد نظر مفید نیست. از این جهت یک پلتفرم میتواند به صورت واسط عمل کند و لیست کانال را بر اساس نام و آدرس URL آنها در اختیار کاربر قرار دهد. به طوریکه کاربر با انتخاب کانال به راحتی به شبکه دلخواه برسد. به این بخش middleware میگویند. البته این بخش میتوان ویژگیهای زیادی ارایه نماید. حتی پنل کاربر جهت هر کلاینت نهایی برای کار با کانال و غیره فراهم کند. حتی بخش سوم که در ادامه بیان میگردد نیز میتواند زیر مجموعه Middleware باشد.
3- بخش سوم یک صفحه خواهد بود که هر کاربر بر روی تلویزیون خود مشاهده میکند. این صفحه منویی در اختیار کاربر قرار میدهد که میتواند برای کاربرد خود استفاده کند. اصولا پایه ای ترین امکانی که ارایه میکند، لیستی از نام کانالها است که کاربر بعد انتخاب هر کانال، میتواند محتوای آن را مشاهده کند. این بخش توسط شرکتهای متفاوتی ارایه شده و از این نظر با امکانات متفاوتی در بازار موجود است. اصطلاحی که برای این بخش معرفی میکنند Client App گفته میشود. در بعضی از راهکارها با Middleware ارایه میشود و در بعضی کاربردها میتواند به صورت مجزا در زنجیره قرار گیرد. این موضوع به نوع طراحی سامانه ارتباط دارد.
دستگاه IPTV HeadEnd با قابلیت ساخت شبکه محلی
در بخش قبل، قسمتهای مختلف زنجیره راهکار IPTV جهت استفاده در ساختمان مسکونی شرح داده شد. اولین قسمت IPTV Head-End است. در اینجا مدلی معرفی میگردد که علاوه بر کیفیت مناسب و قیمت به صرفه، قابلیت تعریف شبکه محلی را نیز دارد.
بهتر است با یک مثال توضیح دهیم. فرض کنید در یک ساختمان با 120 واحد سیستم IPTV نصب شده است. در هر واحد، کاربران به راحتی برنامها و کانالها را بر روی تلویزیون خود مشاهده میکنند. مدیریت ساختمان تصمیم دارد، توضیحات مربوط به شارژ ساختمان، زمانبندی استفاده از پشت بام، استخر و همچنین زمان جلسه بعدی ساختمان را با تمام اعضا به اشتراک بگذارد. او اطلاعات را بر روی PowerPoint به صورت اسلاید میسازد و خروجی را در غالب فیلم تهیه میکند. این فیلم را در USB قرار داده و به دستگاه هداند متصل میکند. سپس بعد از تنظیمات شبکه ای با نام دلخواه به لیست کانالها اضافه میکند. اهالی با انتخاب آن کانال میتوانند اسلایدهای مدیر ساختمان را مشاهده نمایند.
دستگاهی که این قابلیت را دارد IPHE است که آپشن USB را دارا میباشد. این مدل قابلیت دریافت 4,8,16,20,24 فرکانس از آنتن (DVB-S/S2, DVB-T/T2) را دارد. تعداد فرکانس به تعداد تیونر در پنل پشت دستگاه ارتباط دارد. همچنین در بعضی از مدلها قابلیت دریافت ASI و IP را نیز دارد.
بعد از دریافت با انتخاب مدیر ساختمان کانالهای انتخابی از تمامی فرکانسها بر روی IP ارایه میشود. همچنین در بعضی از مدلها قابلیت ارایه بر روی IP و RF به طور هم زمان وجود دارد. این موضوع برای ساختمانهایی که هم بستر IP و هم کابلکشی مسی (مدل آنتن مرکزی) دارند مناسب است. یعنی از این راهکار هم در مدل IP و هم مدل قدیمی آنتن مرکزی میتوان استفاده نمود.
یک Middleware بدون محدودیت کلاینت
به سراغ بخش دوم میرویم. شرکتهای متفاوت راهکارهای و Middleware ها متفاوتی ارایه کرده اند. البته مشکل همه آنها کاربر محور بودن است. از این رو با افزایش تعداد کلاینت هزینه آنها زیاد میشود. اما شرکت امید جدیدا محصولی ارایه کرده است که این محدودیت را ندارد. این محصول ابعاد کوچکی دارد، یک صفحه لمسی جهت مدیریت ارایه میکند و کاربری آن آسان است. همچنین برای مدیریت به صورت Remote امکان اتصال با Web interface بر بستر شبکه وجود دارد. همچنین محدودیت تعدا کلاینت ندارد. این دستگاه از سری محصولات SKY از شرکت امید میباشد. این دستگاه به هداند متصل میشود و لیست کانالها را بر اساس URL آنها به صورت خودکار فراهم میکند و در اختیار کلاینتهای موجود در شبکه قرار میدهد.
صفحه اپلیکیشن برای کاربر
بعد از دریافت کانالها و تبدیل به IP و همچنین تولید لیست کانالهای ارایه شده، نوبت اپلیکیشن میباشد. این بخش دقیقا در ارتباط مستقیم با کاربر نهایی قرار دارد. یعنی در یک واحد مسکونی، شما با کنترل تلویزیون و یا اندروید باکس دستگاه را روشن میکنید. سپس اپلیکیشن را انتخاب کرده و وارد لیست کانالها میشوید.
دستگاه شما میتواند Smart TV، اندروید باکس، یا حتی کامپیوتر و لپ تاپ باشد. با اتصال به شبکه ساختمان و نصب اپلیکیشن کلاینت میتوانید شبکه های تلویزیونی را مشاهده کنید.